Het is weer aftellen naar de volgende keer dat we naar Alvito afreizen: over 6 weken is het weer zo ver. In die periode, medio februari, begint het groeiseizoen weer voor de fruitbomen. 1 van de belangrijkste onderdelen die we dan geregeld moeten hebben is een goede watervoorziening voor onze boomgaard zodat de fruitbomen het goed blijven doen. In dit artikel gaan we nader in op de watervoorziening en Portugal en in een later artikel wat onze gedachten zijn voor het aanbrengen van een irrigatiesysteem.

De watervoorziening in Portugal is compleet anders dan in Nederland. Waar Nederland onder de zeespiegel ligt en het vooral het water van de rivieren moet afvoeren is Portugal een land met een veel droger klimaat en dreigt er op plaatsen in Portugal een tekort aan water, vooral in het zuiden. In de Algarve is veel meer behoefte aan water door het toerisme en de vele golfbanen die bewaterd moeten worden. De hoeveelheid beschikbaar water daarvoor neemt zienderogen af.

Water in de Alentejo

In de Alentejo, het gebied waar wij willen gaan wonen, is de situatie heel anders. Hier wordt het in de zomermaanden warmer dan in de Algarve, maar omdat er veel minder mensen wonen is de afname van water minder. Je vindt hier vooral veel kurkeiken en olijfboomgaarden, deze hebben veel minder behoefte aan water. In Portugal zijn stuwmeren de belangrijkste bronnen van de watervoorziening. Deze stuwmeren zijn de grootste van Europa: hier wordt regenwater opgevangen en daarnaast wordt water uit de rivieren, veelal uit Spanje afkomstig, hier verzameld. Het grootste stuwmeer ligt vlakbij Evora en is 250 km2 groot!

In onze achtertuin, letterlijk op 1 km afstand, is er ook een groot stuwmeer, het “Albufeira da Barragem do Alvito” stuwmeer. Dit stuwmeer is gelegen in het hydrografische bekken van de rivier de Sado, in de loop van de rivier Ribeira de Odivelas. Nog ongerept en met uitzicht over het prachtige weidegebied rondom is het een aangename plek om te vertoeven. Aan dit stuwmeer is zelfs een heus strand aangelegd met een soort van camping er omheen, vooral geschikt voor campers. Toerisme naar dit soort stuwmeren is een groeimarkt, aangezien de Algarve redelijk “vol” zit…

Water voor de professionele boeren

Voor het veevoer dient natuurlijk wel hooi en dergelijke geproduceerd te worden. Professionele boeren zetten hier in de zomermaanden zogenaamde “pivots” voor in. Dat zijn installatie op wielen die grote cirkels beregenen. Deze pivots kunnen ook zodanig worden ingesteld dat ze heen en weer rijden en zo een rechthoek beregenen.

Deze pivots zijn relatief dure installaties en niet voor de hobbyboer weggelegd. Het is niet alleen de aanschaf van de installatie, maar ook de aanleg van een borehole die diep genoeg is om de benodigde hoeveelheid water op te kunnen pompen, inclusief een pomp die dat kan. Borholes van 60 meter of dieper zijn geen uitzondering. Ter vergelijking: in Nederland heb je voor een tuin al voldoende aan een borehole van ca. 7 meter en voor meer professionelere bewatering 15 tot 20 meter.

Water en de hobbyboer

De hobbyboer zal op een andere manier in zijn / haar hooivoorziening moeten gaan voorzien. Dat is een veel traditionelere manier zonder beregening. Feitelijk is het niets anders dan het seizoen in vergelijking met Nederland omdraaien. In Nederland groeit er niets in de winter. In de lente wordt het land bemest en gaat het gras groeien vanaf ca. 15 graden temperatuur. De veeboeren gaan ergens in april / mei de eerste “snede” hooi oogsten en afhankelijk van het weer daarna nog een paar keer. Ze bemesten ook tussendoor. Voor de paarden is er hooi nodig wat veel minder rijk aan voedingswaarde is. Er wordt hiervoor minimaal bemest, wij hebben juist goede ervaringen met het inspuiten van vloeibare stikstof. Door stikstof groeit het gras hard maar neemt de voedingswaarde niet toe. Daarnaast hebben we voor paardenhooi lang hooi nodig, dus wij oogsten in Nederland 1 tot hooguit 2 maal. De eerste snede in juni (de belangrijkste) en de tweede snede in augustus / september, afhankelijk van het weer en of er een 2e snede van voldoende opbrengst is. Daarna bemesten we het land en maken we het winterklaar. Het volgende jaar begint deze cyclus opnieuw.

In Portugal is het precies andersom. In de winter is het ca. 15 graden en in de zomer is het meer dan 40 graden. In de zomer is het dus niet mogelijk om te hooien, simpelweg omdat het gras dan “verbrand” is. Daar werkt het precies andersom: het seizoen voor groei begint daar direct na de zomer, als het relatief natte najaar er aan komt (oktober/november). In die periode wordt het grasland door gezaaid en door de combinatie van water en relatief warm weer gaat het gras groeien. Dat gaat langzamer dan in Nederland in het voorjaar, maar gestaag groeit het door tot ca. maart / april. Dan is het inmiddels richting de 30 graden aan het gaan en kan er gehooid worden. In de zomer “brand” de rest gewoon weg en in oktober november start het proces opnieuw. De hobbyboer past het hooien dus aan aan het groeiseizoen in Portugal en heeft hier dan ook eigenlijk 1 “snede” van waar in het benodigde hooi voorzien wordt.

Drinkwater in Portugal

Vanuit de stuwmeren wordt door de gemeente water aan de inwoners beschikbaar gesteld. In de gemeente Alvito is drinkwater via de leiding beschikbaar en zou gedronken moeten kunnen worden. Echter, bijna niemand doet dat doordat er een sterke chloorsmaak aan zit: drinkwater wordt gekocht in de supermarkten. Alle soorten worden in verschillende maten aangeboden, van drinkflesjes van 30 cl tot grote verpakkingen van 10 liter.

Voor onze woning is er nog iets specifieks: hoewel we behoren to de gemeente Alvito liggen er geen drinkwaterleidingen van de gemeente Alvito bij ons: drinkwater krijgen we via de gemeente Cuba. Waarschijnlijk komt dat doordat de Herdade waar onze woning toe behoorde vroeger tot de gemeente Cuba behoorde en zijn delen van deze opgesplitste Herdade, waaronder dus onze woning, later tot Alvito gaan behoren.